Hapana mubvunzo kuti 3000 BC yave nguva refu yapfuura. Mugore iroro, zvigadzirwa zvekutanga zvekushongedza zvakazvarwa. Asi kwete nekuda kwechiso, asi kuvandudza chitarisiko chebhiza!
Shangu dzemabhiza dzaive dzakakurumbira panguva iyi, dzichiita kuti tsoka dzisvibe nemusanganiswa wetara nesoot kuti dzitaridzike zvakanyanya kana dzichiratidzwa pachena.
Shangu dzemabhiza dzinoita kuti ganda rive jena hazvichashandi, uye kushandiswa kwezvizoro kwave kuchichinja-chinja mumakore apfuura. Kutaura zvazviri, zvave zvichishandiswa kwemazana emakore kuwedzera runako uye kuvandudza chitarisiko. Kunyange zvazvo zvinhu zvinoshandiswa uye nzira dzinoshandiswa zvingachinja nekufamba kwenguva, chinangwa chinoramba chiri chimwe chete: kuita kuti vanhu vataridzike zviri nani.
Mimwe mienzaniso yekare inozivikanwa: Kohl
Iyi ieyeliner inozivikanwa muEgypt. Kohl inogadzirwa nezvinhu zvakasiyana-siyana, zvinosanganisira:
Tungamira
Mhangura
Dota
Malachite
Galena
VaIjipita vaiishandisa kusimudzira kuona, kudzivirira zvirwere zvemaziso, uye kudzivirira mweya yakaipa. Kohl inowanzoshandiswawo nevaIjipita kuratidza chinzvimbo munharaunda. Avo vanokwanisa kutenga kohl vanoonekwa sevapfumi uye vane simba.
Turmeric
Chirimwa ichi chine maruva acho eorenji akajeka chine nhoroondo refu muindasitiri yezvizoro. Chinoshandiswa mubvudzi nenzara, uye muzvizoro zvekuchenesesa ganda. Turmeric inofungidzirwa kuti ine mabhenefiti akasiyana-siyana, anosanganisira:
Kudzivirira hutachiona
Sechinochengetedza
Deredza kuzvimba
Uraya mabhakitiriya
Ita semunhu anodzvinyirira
Batsira kuporesa maronda
Turmeric ichiri kufarirwa nanhasi uye inowanzo shandiswa muzvizoro nekuda kwehunhu hwayo hwekupenya uye hwekudzivirira kuzvimba. Kutaura zvazviri, Made in Vancouver Awards 2021 yakadoma Turmeric Face Pack seimwe yedzakahwina muVancouver Marketplace's Best NewChigadzirwa Cherunakochikamu.
Sei zvaive zvakakosha mutsika dzekare?
Chimwe chikonzero ndechekuti vanhu havawani michina yemazuva ano yakaita sekudzivirira zuva nemhepo inotonhodza. Saka, vanoshandisa zvigadzirwa izvi kudzivirira ganda ravo kubva kuzuva rinokuvadza nezvimwe zvinhu zviri munharaunda.
Pamusoro pezvo, tsika dzakawanda dzinotenda kuti dzinovandudza chitarisiko chemunhu uye dzinomubatsira kukwezva vamwe. Semuenzaniso, munguva yekare yeRoma, zvaitendwa kuti upfu hwemutobvu chena hwaigona kuita kuti mazino aratidzike seakachena uye akajeka. MuIndia, zvinotendwa kuti kuisa mamwe marudzi ekunhuhwirira pachiso kunogona kubatsira kuderedza makwinya uye kuita kuti ganda ritaridzike seridiki.
Saka kunyange hazvo kushandiswa kwavo kwekutanga kungave kwaive nzira yekuchengetedza ganda uye kuwedzera runako, kwashanduka kuita chimwe chinhu. Nhasi, vanoshandiswa pamabasa akasiyana-siyana, anosanganisira:
Kugadzira kumeso
Kutarisira bvudzi
Kutarisira nzara
Zvinonhuwira uye Zvinonhuhwirira
Kunyange hazvo kushandiswa kwazvo kusingachashandiswi nevapfumi chete, zvichiri kukosha mutsika dzakawanda pasi rose.
Rudzi rwekurapwa kwekutanga
Kubika
Iyi inzira yekurapa yeChinese neMiddle East inonzi ine nhoroondo ye3000 BC. Maitiro ese eChinese neMiddle East anosanganisira kushandisa makapu kugadzira vacuum paganda, iyo inofungidzirwa kuti inobatsira kuvandudza kuyerera kweropa uye kukurudzira kupora. Kwemazana emakore, nzira iyi yave ichishandiswa kurapa zvirwere zvakasiyana-siyana, zvinosanganisira:
Musoro
kurwadziwa kwemusana
kuzvidya mwoyo
kuneta
Kunyange hazvo kushandisa cupping kusingawanzo shandiswa senzira yekurapa runako, vanachiremba vekuChina neMiddle East vakawana humbowo hwekuti kunogona kubatsira pahutano hweganda. Semuenzaniso, imwe ongororo yakawana kuti kushandisa cupping kunogona kubatsira kuderedza kutaridzika kwemakwinya uye kunatsiridza kusimba kweganda.
Kugadzira nhengo dzemuviri
Kushandiswa kwekutanga kwezvigadzirwa zvekugadzira (prosthetics) kwakatangira munhoroondo yekare yeIjipita, apo mummy akawanikwa akapfeka zvigunwe zvekutanga zvekugadzira zvakagadzirwa nematanda nedehwe. Munguva yeNguva yeRima, kushandiswa kwazvo kwakafambira mberi zvishoma, asi munguva yeRenaissance, zvinhu zvakatanga kuchinja. Mimwe mienzaniso inoonekwa inosanganisira nyanzvi dzeRoma dzinotsanangura varwi vaishandisa huni nesimbi kugadzira makumbo nemaoko ekugadzira.
Zvisinei, michina yekugadzira nhengo dzemuviri haisi yevanhu vane nhengo dzisina kumira kana vane zvirema zvekuzvarwa nazvo chete. Kutaura zvazviri, ikozvino yava kushandiswa muindasitiri yerunako kubatsira vanhu kutaridzika zvakanaka.
Kushandiswa kwakajairika muindasitiri yerunako kugadzira miromo yakazara. Izvi zvinoitwa nekushandisa mapurasitiki ekugadzira anoiswa pamiromo kuti ionekwe zvizere. Kunyange zvazvo rudzi urwu rwekurapa ruchiri kuonekwa serwekuedza, rwakaratidzwa kuti runoshanda mune dzimwe nguva.
Chimwe chinhu chinowanzo shandiswa pakugadzira nhengo dzemuviri muindasitiri ndechekuvandudza chitarisiko chechiso. Semuenzaniso, zvinhu zvinogadzirwa nemuviri zvinogona kushandiswa kugadzira mapfupa akapinza kana kuti bhiriji remhino rakakwirira. Kunyange zvazvo kurapwa uku kuchionekwawo sekuyedzwa, kwakaratidzwa kuti kwakachengeteka uye kunoshanda muzviitiko zvakawanda.
Kuvhiya kwepurasitiki
Kuvhiyiwa kwekutanga kwepurasitiki kunogonawo kuteverwa kusvika panguva ino. VaIjipita vekutanga vakawana nekuvandudza ruzivo rwavo rwemaumbirwo evanhu kuburikidza nekuomesa mutezo—zvikuru sei, kubvisa nhengo dzemuviri. Vakatanga kushandisa maturusi ekare akadai sechigero, scalpels, saws uye clips kurapa maronda nemapundu, uye gare gare vakawana cautery uye sutures.
Muchidimbu
Kurapa uku nemaitiro aya zvave zviripo kwemazana emakore, mamwe emaitiro aya achitangira mugore ra3000 BC. Kunyange hazvo kushandiswa kwawo kusiri kungova kune vapfumi nevane simba chete, kuchiri chikamu chakakosha chetsika dzakawanda pasi rose.
Pamusoro pezvo, kufambira mberi muhunyanzvi kwakaita kuti pave nekuvandudzwa kwenzira itsva dzekurapa, dzakadai sekugadzira nhengo dzemuviri (prosthetics) uye kuvhiyiwa kwepurasitiki (plastic surgery).
Saka kunyangwe uri kutsvaga kuvandudza chitarisiko chako nenzira dzechivanhu kana kutsvaga mamwe marapirwo ekuyedza, pane chirongwa chakakodzera iwe.
Nguva yekutumira: Gumiguru-17-2022
